Vật liệu dùng cho bê tông phải không được xảy ra bất kỳ hiệu ứng có hại nào đến chất lượng của bê tông. Chất lượng của vật liệu phải đáp ứng được tiêu chuẩn công nghiệp của mỗi nước hoặc tiêu chuẩn quốc tế. ở Việt Nam phải thỏa mãn TCVN và TCN (tiêu chuẩn ngành).
Vật liệu dùng cho bê tông :Xi măng
Xi măng dùng để làm bê tông phải không gây ra bất kỳ hiệu ứng có hại nào đến chất lượng của bê tông.
Chất lượng xi măng dùng để sản xuất bê tông phải đáp ứng được yêu cầu tiêu chuẩn công nghiệp của mỗi quốc gia, hoặc của một tiêu chuẩn quốc tế.
Xi măng được phân ra các loại chính gồm có: Xi măng Pooc lăng (xi măng pooc lăng thường, xi măng đóng rắn nhanh, xi măng đóng rắn cực nhanh, xi măng bền sulfat, xi măng ít tỏa nhiệt và xi măng ít kiềm), xi măng hỗn hợp (xi măng pooc lăng xỉ, xi măng pooc lăng tro bay và xi măng puzơlan), xi măng bền nhiệt độ cao (xi măng alumin), xi măng giếng khoan dầu, xi măng màu (trắng và các loại khác).
Cần phải lựa chọn loại xi măng thích hợp sau khi đã xem xét loại quy mô, vị trí, môi trường xung quanh và phương pháp thi công, cũng như điều kiện thời tiết và mùa khí hậu.
Vật liệu dùng cho bê tông: Cốt liệu
Chất lượng của cốt liệu lớn phải thỏa mãn yêu cầu về thành phần, độ sụt, cường độ và các yêu cầu tiêu chuẩn quốc gia hoặc một tiêu chuẩn quốc tế thích hợp.
Kích thước lớn nhất của cốt liệu phải được quy định phù hợp với loại kết cấu, kích thước giữa các cạnh khuôn và khoảng cách nhỏ nhất giữa các cốt liệu thanh. Xu thế hiện nay là giảm đường kính cốt liệu lớn để tăng cường sự đồng nhất và tránh các ứng suất cục bộ trong khối bê tông.
Cốt liệu nhỏ dùng làm bê tông phải không được gây bất cứ hiệu ứng có hại nào đến chất lượng bê tông và không làm tăng lượng xi măng trong bê tông.
Cốt liệu nhỏ phải cứng, bền, đủ cường độ, sạch và thành phần hạt thích hợp. Theo ba tiêu chuẩn thích hợp.
Sự có mặt của các chất có hại như bụi rác, bùn, chất hữu cơ, clorit hoặc bất kỳ các chất có hại nào khác với khối lượng không được lớn hơn giới hạn cho phép.
Cần kiểm tra và làm thí nghiệm cốt liệu nhỏ thỏa mãn đầy đủ các yêu cầu, những điều kiện quy định.
Vật liệu dùng cho bê tông: Phụ gia
Phụ gia khoáng
Các phụ gia khoáng dùng để làm bê tông phải không gây ra hiệu ứng có hại cho chất lượng bê tông, phải thỏa mãn yêu cầu tiêu chuẩn quốc gia hoặc của một tiêu chuẩn quốc tế thích hợp.
Phụ gia khoáng là các phụ gia thường ở dạng bột và được thêm vào lúc cân đong nhằm nâng cao một số tính chất của bê tông và có thể được phân ra 2 loại sau đây:
Phụ gia có hoạt tính puzơlan như: xỉ hoạt tính, tro bay, silicaphum, tro núi lửa, đất điatômít và một số đá phiến sét hoặc đất sét tự nhiên hoặc là đã được gia nhiệt…
Phụ gia không có hoạt tính puzơlan như đá quắc đập nhỏ, cát silic, đá vôi đôlômit hoặc đá vôi can xi, đá granit và các loại bụi đá khác, không được gây ra các tác nhân gây nở làm mất ổn định thể tích của bê tông.
Phụ gia khoáng có ảnh hưởng đến tính chất vật lý của hỗn hợp bê tông tươi đến cường độ, các tính chất cơ học, tính chất hóa học, tính chất biến đổi theo thời gian của bê tông đã đóng rắn. Vì vậy chất lượng và lượng dùng phụ gia được thí nghiệm và kiểm chứng trước.
Khi cốt liệu nhỏ không có đủ kích cỡ thì có thể dùng phụ gia khoáng để tăng thêm các tính năng dễ đổ, dễ san gạt và dễ hoàn thiện. Trong các trường hợp này, việc dùng một loại phụ gia có tỷ diện tích lớn như xi măng phải không làm tăng hàm lượng nước yêu cầu của bê tông.
Phụ gia hóa học
Phụ gia hóa sử dụng để làm bê tông không được gây ra bất kỳ hiệu ứng nào có hại đến chất lượng bê tông.
Chất lượng phụ gia hóa dùng để chế tạo bê tông phải đáp ứng được yêu cầu của tiêu chuẩn quốc gia của mỗi nước hoặc một tiêu chuẩn quốc tế.
Phụ gia hóa là các phụ gia thường ở dạng lỏng (rất ít khi ở dạng cứng), và có thể cho vào bê tông cả vào lúc trộn lẫn lúc đổ để nâng cao tính chất khác của bê tông, như tính dễ đổ, hàm lượng bọt khí và độ bền lâu và được tính theo hàm lượng xi măng.
Phụ gia hóa gồm có các phụ gia giảm nước (phụ gia giảm nước thông thường và phụ gia giảm nước cao) phụ gia chậm ninh kết, phụ gia hỗ trợ bơm, tác nhân dính, chất ức chế ăn mòn…
Phụ gia chứa các chất có hại như ion clorit, kiềm và sulfat có thể gây ra hiệu ứng xấu đối với bê tông và cốt thép. Lượng dùng của các chất này cần phải được hạn chế.
- Mỗi phụ gia chỉ được dùng sau khi đã có sự đánh giá để minh chứng rằng nó sẽ không có hiệu ứng có hại đến chất lượng của bê tông dự kiến. Việc đánh giá này là quan trọng trong những trường hợp sau đây:
+ Sử dụng loại xi măng đặc biệt
+ Sử dụng nhiều loại phụ gia
+ Cân đong và nhào trộn ở nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn nhiệt độ quy định.
- Sự tương thích của phụ gia thường thay đổi do các yếu tố như hàm lượng nước, loại xi măng, loại và cỡ hạt cốt liệu, phương pháp và độ dài thời gian nhào trộn. Cần làm nhiều thí nghiệm để chọn các cặp tương thích này.
Vật liệu dùng cho bê tông: Nước trộn xi măng
Nước trộn bê tông phải không được chứa một lượng bất lợi các chất có hại. Sẽ tác động xấu đến chất lượng bê tông ở trạng thái tươi, trạng thái tuổi ban đầu, trạng thái đóng rắn và trạng thái lâu dài của bê tông và cốt thép.
Nhiệt độ nước trộn phải không quá thấp hoặc quá cao (50C ¸ 350C). Cần lưu ý đến các vấn đề sau:
Nước ngầm có thể chứa các chất có hại như: sunfat và ion clorit
Nước hồ và nước sông có thể chứa các chất thải công nghiệp và lượng lớn đất sét và các chất khác. Các chất này có thể tác động xấu đến chất lượng bê tông và cốt thép.
Nước ven biển và nước biển thường có chứa sulfat, ion clorit và các ion khác có thể gây nở bê tông và ăn mòn cốt thép, giảm cường độ bê tông. Chỉ nên sử dụng nước biển trong các loại bê tông cường độ rất thấp và không sử dụng cốt thép.
>> Xem thêm: